Welke schimmels komen voor in huis en wat kun je doen?

Schimmels in huis zijn niet alleen onsmakelijk om te zien, ze kunnen ook je gezondheid beïnvloeden en schade veroorzaken aan muren, meubels en vloeren. Ze ontstaan meestal op vochtige plekken, waar weinig ventilatie is of waar water langdurig blijft staan. Veel mensen herkennen wel de bekende zwarte plekjes in de badkamer, maar schimmel kan ook onopgemerkt groeien achter meubels, in kruipruimtes of zelfs in muren. In dit artikel lees je welke soorten schimmels het vaakst voorkomen in huis, hoe je ze herkent en wat je eraan kunt doen.

Zwarte schimmel: berucht en hardnekkig

De meest bekende én gevreesde schimmel in huis is zwarte schimmel (Stachybotrys chartarum). Deze soort groeit vooral op vochtige materialen zoals gips, behang, hout of plafondplaten. Je herkent het aan zwarte of donkergrijze vlekken, vaak met een wat fluweelachtige structuur.

Zwarte schimmel is niet alleen ontsierend, maar kan ook giftige stoffen (mycotoxines) afgeven die luchtwegklachten, hoofdpijn en allergische reacties veroorzaken. Het komt vooral voor in slecht geventileerde ruimtes zoals badkamers, kelders en achter lekkende muren. Om deze schimmel te verwijderen kun je het best een professional zoals Zwam Totaal vragen

Aspergillus: de sluipende schimmelsoort

Aspergillus is een groep schimmels die vaak voorkomt in huisstof, ventilatiesystemen en vochtige muren. De sporen zijn microscopisch klein en kunnen inademing veroorzaken — vooral bij mensen met een verminderde weerstand of bestaande longproblemen.

Aspergillus is meestal groen, grijs of wit van kleur en groeit graag op stoffige, vochtige plekken. Denk aan oude boeken, gordijnen, tapijten of de achterkant van een kast. Regelmatige schoonmaak en ventilatie zijn cruciaal om deze schimmel geen kans te geven.

Cladosporium: de schimmel op koude oppervlakken

Een andere veelvoorkomende huisschimmel is Cladosporium. Deze schimmel groeit goed op koude en vochtige oppervlakken, zoals raamkozijnen, buitenmuren of binnenmuren waar koudebruggen ontstaan. De kleur varieert van olijfgroen tot bruinzwart en de structuur is poederachtig.

Cladosporium veroorzaakt vaak geen directe gezondheidsklachten, maar bij gevoelige personen kan het allergieën of astmatische reacties verergeren. Het is belangrijk om koude plekken in huis goed te isoleren en condensvorming tegen te gaan.

Penicillium: herkenbaar aan blauwgroene waas

Penicillium is een snelgroeiende schimmel die berucht is om zijn blauwe of groenblauwe kleur. Hoewel sommige soorten worden gebruikt om antibiotica of kaas te maken, zijn andere varianten schadelijk voor mens en woning.

Deze schimmel groeit makkelijk op voedsel, hout, behang en stoffen in vochtige ruimtes. De sporen verspreiden zich snel door de lucht en kunnen leiden tot geïrriteerde luchtwegen, keelpijn of vermoeidheid. Een goede luchtvochtigheidsbalans in huis is essentieel om verspreiding te voorkomen.

Witte schimmel: onschuldig ogend, maar verraderlijk

Witte schimmels, zoals Chaetomium of Mucor, zien er onschuldig uit maar kunnen diep in materialen doordringen. Ze groeien vaak op nat hout, gips of beton en zijn soms pas laat zichtbaar. De witte pluizige structuur lijkt op stof of watten en wordt regelmatig verward met zoutuitslag.

Witte schimmels kunnen structurele schade veroorzaken aan bouwmaterialen en zijn moeilijk te verwijderen zonder grondige aanpak. Ze komen vaak voor na lekkages of bij huizen met hoge luchtvochtigheid en weinig zonlicht.

Hoe ontstaan schimmels in huis?

Schimmels houden van vocht, warmte en stilstaande lucht. De meest voorkomende oorzaken van schimmelgroei zijn:

• Slechte ventilatie (bijvoorbeeld in badkamers of keukens)

• Lekkages in dak, leidingen of muren

• Koudebruggen en condensvorming

• Te hoge luchtvochtigheid door koken, douchen of drogen van was binnen

• Slechte isolatie of onverwarmde ruimtes

Zodra de omstandigheden gunstig zijn, verspreiden schimmelsporen zich snel en kunnen zich binnen 24 tot 48 uur hechten aan oppervlakken.

Gezondheidsrisico’s van schimmel in huis

Niet iedereen is even gevoelig voor schimmels, maar bij langdurige blootstelling kunnen ze gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals:

• Niezen, hoesten, keelpijn

• Hoofdpijn of vermoeidheid

• Verergering van astma of allergieën

• Irritatie aan ogen of huid

• Bij mensen met een zwak immuunsysteem: luchtweginfecties

Kinderen, ouderen en mensen met een chronische aandoening lopen extra risico. Daarom is het belangrijk om schimmelgroei niet te negeren, hoe klein het plekje ook lijkt.

Wat kun je doen tegen schimmelvorming?

Voorkomen is beter dan genezen. De belangrijkste maatregelen tegen schimmel zijn:

• Ventileren: zorg voor frisse lucht in alle ruimtes, ook in de winter

• Verwarmen: houd de temperatuur in huis constant, vooral in vochtige ruimtes

• Luchtvochtigheid beheersen: gebruik een hygrometer, streef naar 40-60%

• Repareren van lekkages: pak de oorzaak van vochtproblemen direct aan

• Isoleren van koudebruggen: voorkom condens op muren of ramen

• Regelmatig schoonmaken: houd oppervlakken droog en stofvrij

Heb je al schimmel of houtworm in huis? Gebruik dan een speciale schimmelreiniger of azijnoplossing. Maar let op: als de schimmel steeds terugkomt of erg uitgebreid is, schakel dan een specialist in.